Kanal Tedavisi Nedir?
Dişin içinde, mine ve dentin tabakalarının altında yer alan, yumuşak damar-sinir uzantısı (pulpa) yer alır. Pulpa herhangi bir sebeple zarar gördüğünde ve iltihaplandığında kanal tedavisi yapılmalıdır. İltihaplanmaları tedavi etmek amacıyla yapılan işlemlere kanal tedavisi denir. Diş kanalları, dişin kuron kısmından başlayıp kök ucuna kadar devam eden çok küçük ve ince tünelciklerdir. Kanal tedavisi bu tünelcikler içindeki pulpanın yerinden alınması işlemidir.
Geçmiş yıllarda, pulpası iltihaplanmış dişlerde tek tedavi şekli diş çekimiydi fakat günümüzde, kanal tedavisi sayesinde dişleri ağızda tutarak uzun süre hizmet etmesini sağlayabilmekteyiz.
Dişime Neden Kanal Tedavisi Yapılmalı?
Kanal tedavisini gerektiren başlıca sebep, derin ve geniş alana yayılmış çürüklerin pulpaya ulaşmasıdır. Pulpa zarar görüp iltihaplandığında, kendini iyileştirebilme özelliği olmadığı için ölür. Pulpa ölümü en çok darbe almış, kırılmış bir dişte veya derin bir çürüğe bağlı olarak gelişir. Her iki durumda da bakteriler pulpaya ulaşır ve burada bir iltihaplanmaya neden olur. Böyle bir durumda çiğneme, baskı, sıcak – soğuk gibi uyaranlar, aşırı hassasiyet ve ağrıya sebep olabilir. Bunun yanı sıra pulpa iltihabı, ağrı kesiciler ile giderilemeyen ve kendiliğinden başlayan bir ağrıya da sebep olabilir.
Kök kanallarının doldurulmasının amacı kanal boşluğunun doldurularak mikroorganizmalara ve doku likitlerine karşı bir bariyer oluşturmaktır. Böylece diş cansız olmasına rağmen ağızda varlığını başarıyla sürdürebilir.
Antibiyotik Kullanmam Yeterli Olmaz mı?
Diş hekiminin bilgisi olmadan alacağınız ilaçlar -özellikle antibiyotikler- ağrınızı sadece geçici bir süre için erteleyebilirler. Uzun süre kullanılan antibiyotikler iltihabı daha dirençli hale getirmekte ve dişin tedavisini zorlaştırmaktadır.
Eğer pulpa iltihabı tedavi edilmezse, kök uçlarında ve çene kemiğinde iltihabın birikmesi sonucunca apse adını verdiğimiz “iltihap dolu keseler” oluşur. Kök ucunda oluşan bu apseler genişleyerek, kök etrafındaki kemik dokusunda yıkım yapabilir. İltihaplı pulpa çıkarılmadığında, ağrı ve şişlik görülür. Eğer uzun süre tedavi uygulanmazsa diş çekime gidebilir.
Kanal Tedavisinin Alternatifi Var mı?
Kanal tedavisine alternatif olabilecek başka bir tedavi seçeneği yoktur. Kanal tedavisinin tekrarı başarısız olduğunda ya da ikinci kez kanal tedavisinin uygulanamayacağı dişlerde dişin kök ucuna cerrahi müdahale yapılabilir.
Kanal tedavisin tekrarının ve cerrahi girişimin başarılı olamadığı durumlarda veya aşırı madde kaybı olan ve üstüne dolgu ya da kaplama yapılamayacak dişlerde çekim düşünülmelidir.
Dişin çekiminden sonra oluşacak boşluk, köprü ya da implant uygulaması ile tedavi edilebilir.
Fakat doğal dişi korumak her zaman tercih edilir. Bir ya da daha fazla diş eksikliği komşu dişlerin yer değiştirmesine, konumunun bozulmasına sebep olabilir. Ayrıca doğal dişleri korumak implant ve köprüler gibi pahalı ve uzun tedavilerini uygulanmasını gerektirmez.
Kanal Tedavisi Yapılırken Ağrı Hisseder miyim?
Kanal tedavisi hem hekim hem de hasta açısından sabır ve özveri gerektiren bir tedavidir. Gerekli görülen durumlarda tedavi öncesi söz konusu diş ve çevresine anestezi uygulanır. Elde edilen uyuşukluk sayesinde hasta hiçbir ağrı duymaz.Tedavi sonrasında dişte hafif ağrı ve hassasiyet şikayetleri görülebilir, ama bu durum geçicidir. Bu durumda en iyi çözüm o dişin bulunduğu tarafı birkaç günlük süre boyunca efektif olarak kullanmamak veya antienflamatuar bir ilaç kullanmaktır. Kısa bir zaman sonra hassasiyetin ortadan kalktığı görülecektir.
Her Dişin Kanal Sayısı Birbirinden Farklı mıdır?
Ağızın ön bölgesinde bulunan kesici ve köpek dişlerin genellikle 1 kökü ve bunun içinde 1 yada 2 kanal bulunur. Ağızın yan tarafındaki küçük azı dişlerinin çoğunlukla 2 kök ve 2 ya da 1 kanalları mevcuttur. Üst çenedeki büyük azıları genelde 3 kök ve 3 ya da 4 kanalları varken, alt çenedeki büyük azıların 2 kök ve 3 ya da 4 kanalları bulunur. Tüm bu sayılar birer genellemedir. Bazen fazladan birtakım kök ve kanalların bulunması da mümkündür.
Kanal tedavisi dişin durumuna göre değişkenlik göstermekle birlikte genellikle tek seansta 30-60 dakika sürmektedir. Ancak enfeksiyonlu dişlerde tedavi birkaç seans sürebilir.Ağır iltihap vakalarında, diş hekimi ağızdan da ilaç alınmasını önerebilir.
Tedavi Sonrası Dikkat Etmem Gerekenler Neler?
Tedavi sonrasında dişte hafif ağrı ve hassasiyet şikâyetleri görülebilir, ama bu durum geçicidir. Bu durumda en iyi çözüm o dişin bulunduğu tarafı birkaç günlük süre boyunca kullanmamaktır. Kısa bir zaman sonra hassasiyetin ortadan kalktığı görülecektir.
Kanal tedavili bir diş, hiç tedavi edilmemiş bir diş gibi yıllarca hizmet edebilir. Kök kanal tedavili dişlerde de, herhangi bir diş gibi çürük ya da kırık oluşabilir ve diş eti açısından problemli olabilirler. Kanal tedavisi yapıldıktan sonra da ağız hijyenine dikkat edilmelidir.
Düzenli olarak dişlerinizi fırçalamanız, diş ipi kullanmanız ve 6 ayda bir doktorunuza kontrole gitmeniz önerilmektedir.
Dişlerde oluşan çatlaklar ve kırıklar, çürükler, yanlış tedavi süreçleri, yanlış restorasyonlar sonucu dişte bulunan sinirler ve damarların canlılığını yitirmesi ile diş kanallarında bulunan enfekte sinirlerin temizlenmesi, dezenfekte edilmesi ve kanal dolgu maddeleri ile doldurulması kanal tedavinin başlıca amaçları arasındadır.